gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet louter afwezigheid van ziekte of gebrek (who-definitie van gezondheid 1948).Gezondheid is een fundamenteel mensenrecht. De staat draagt de verantwoordelijkheid voor de gezondheid van zijn bevolking. Nationale regeringen over de hele wereld streven ernaar hun gezondheidszorg uit te breiden en te verbeteren. De huidige situatie is stedelijk georiënteerd, meestal curatief van aard en toegankelijk voor een klein deel van de bevolking.
eerstelijnszorg
eerstelijnszorg kan worden gedefinieerd als:
essentiële gezondheidszorg gebaseerd op praktische, wetenschappelijk verantwoorde en sociaal aanvaardbare methoden en technologie die door hun volledige deelname en tegen kosten die het land en de Gemeenschap zich kunnen veroorloven, algemeen toegankelijk is voor individuen en gezinnen in de gemeenschap.Op internationaal niveau heeft de Universele Verklaring van de rechten van de mens in 1948 een doorbraak bereikt door in artikel 25 te verklaren:”een ieder heeft recht op een levensstandaard die toereikend is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin”
de preambule van de Grondwet van de WHO bevestigt ook dat het een van de fundamentele rechten van ieder mens is om “de hoogst haalbare standaard van gezondheid”te genieten.Er is steeds meer belang gehecht aan sociale rechtvaardigheid en billijkheid, erkenning van de cruciale rol van de participatie van de gemeenschap, veranderende ideeën over de aard van gezondheid en ontwikkeling, het belang van politieke wil die nieuwe benaderingen vereist om de geneeskunde doeltreffender te maken ten dienste van de mensheid.Tegen deze achtergrond besloot de 30e Wereldgezondheidsvergadering in mei 1977 in Alma Ata , dat
“het belangrijkste sociale doel van regeringen en die in de komende decennia moeten zijn dat alle burgers van de wereld tegen het jaar 2000 een gezondheidsniveau bereiken dat hen in staat stelt een sociaal en economisch productief leven te leiden”
dit culmineerde in de internationale doelstelling van gezondheid voor iedereen tegen het jaar 2000 als het sociale doel van alle regeringen.Op de gezamenlijke internationale conferentie van de WHO en UNICEF in 1978 in Alma-Ata (USSR) riepen de regeringen van 134 landen en vele vrijwilligersorganisaties op tot een revolutionaire aanpak van de gezondheidszorg.”De bestaande Grove ongelijkheid in de gezondheidstoestand van mensen, met name tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden en binnen landen, is politiek, sociaal en economisch onaanvaardbaar”
gezondheid voor iedereen betekent dat gezondheid binnen het bereik van iedereen in een bepaalde gemeenschap moet worden gebracht. Het impliceert het wegnemen van belemmeringen voor de gezondheid – dat wil zeggen het elimineren van
• ondervoeding
• onwetendheid
• ziekte
• Verontreinigde watervoorziening
• onhygiënische huisvesting enz.
het hangt af van de voortdurende vooruitgang op het gebied van de geneeskunde en de volksgezondheid. De Verklaring van Alma Ata riep alle regeringen op om nationaal beleid, strategieën en actieplannen te formuleren om eerstelijnsgezondheidszorg te lanceren en te ondersteunen als onderdeel van een nationaal gezondheidssysteem. Het is aan elk land om te innoveren, al naar gelang zijn eigen omstandigheden om eerstelijnszorg te bieden
dit werd gevolgd door de formulering en goedkeuring van de globale strategie voor gezondheid voor iedereen door de 34e Wereldgezondheidsvergadering in 1981.
de eerstelijnszorg is in veel landen goed van start gegaan met het thema “gezondheid voor iedereen tegen 2000 n.Chr.”
de eerstelijnszorg is een nieuwe benadering van de gezondheidszorg, die op communautair niveau alle factoren integreert die nodig zijn om de gezondheidstoestand van de bevolking te verbeteren.
het begrip eerstelijnsgezondheidszorg
PHC is voor iedereen, in het bijzonder de behoeftigen. Ongeacht de sociale en economische status moet ieder individu in het land toegang hebben tot goede gezondheidszorg.
de diensten moeten aanvaardbaar zijn voor de Gemeenschap en er moet een actieve betrokkenheid van de Gemeenschap zijn. De gezondheidsdiensten moeten doeltreffend, preventief, bevorderend en curatief zijn. De diensten moeten een integraal onderdeel vormen van het gezondheidsstelsel van het land. Het programma moet efficiënt en multisectoraal zijn, omdat de gezondheidszorg niet los van elkaar wordt behandeld
niveaus van de gezondheidszorg
er zijn 3 niveaus van de gezondheidszorg:
1. Niveau eerstelijnszorg
2. Niveau secundaire zorg
3. Niveau tertiaire zorg
niveau eerstelijnszorg
eerste niveau van contact van individu, gezin en gemeenschap met de gezondheidszorg. Het is het meest effectief en dicht bij de mensen en omvat:
* PHC
* BHU, RHC, THQ
* klinieken
* RMO
* GP
secundair zorgniveau
hoger zorgniveau waarbij complexere problemen worden aangepakt. Het omvat:
* DHQ
* THQ
• gezondheidscentra
* ziekenhuizen
tertiaire zorg
gespecialiseerde gezondheidszorg wordt verstrekt op tertiaire zorgniveau. Specifieke faciliteiten zijn beschikbaar. Gespecialiseerde gezondheidswerkers zijn aanwezig. Het betreft
* onderwijsziekenhuizen,
* regionale ziekenhuizen
* Centrale ziekenhuizen
* gespecialiseerde ziekenhuizen
beginselen van de eerstelijnszorg
1. Eigen vermogen
2. Deelneming Van De Gemeenschap
3. Intersectorale Coördinatie
4. Geschikte technologie
billijkheid / billijke verdeling
het eerste basisprincipe in de strategie voor de eerstelijnszorg is billijkheid of billijke verdeling van gezondheidsdiensten. Gezondheidsdiensten moeten gelijkelijk worden gedeeld door alle mensen, ongeacht hun vermogen om te betalen, en iedereen ( rijk of arm, stedelijk of landelijk) moet toegang hebben tot gezondheidsdiensten. Momenteel zijn de gezondheidsdiensten voornamelijk in steden en ontoegankelijk voor de meerderheid van de bevolking in de ontwikkelingslanden.
deelneming van de Gemeenschap
de Algemene verantwoordelijkheid berust bij de staat. De betrokkenheid van individuen, gezinnen en gemeenschappen bij de bevordering van hun eigen gezondheid en welzijn is een essentieel ingrediënt van de primaire gezondheidszorg. PHC dekking kan niet worden bereikt zonder de betrokkenheid van de Gemeenschap bij de planning, uitvoering en onderhoud van de gezondheidszorg.
intersectorale coördinatie
verklaring van Alma –Ata stelt dat PHC naast de gezondheidssector ook alle aanverwante sectoren en aspecten van nationale en communautaire ontwikkeling omvat, in het bijzonder onderwijs, landbouw, veeteelt, voeding, industrie, onderwijs, huisvesting, openbare werken en communicatie.
om tot samenwerking te komen is het nodig dat alle sectoren bij de planning op nationaal niveau worden betrokken.Deze technologie is wetenschappelijk verantwoord, aanpasbaar aan de plaatselijke behoeften en aanvaardbaar voor degenen die ze toepassen en voor wie ze wordt gebruikt en door de mensen zelf kan worden onderhouden met de middelen die de Gemeenschap en het land zich kunnen veroorloven.
Essentiële Bestanddelen
1. Voorlichting over de heersende gezondheidsproblemen en de methoden om deze op te sporen, te voorkomen en te beheersen
2. Bevordering van de voedselvoorziening en goede voeding, een adequate voorziening met veilig water en basiswaterzuivering
3. Gezondheidszorg voor moeder en kind, inclusief gezinsplanning
4. Immunisatie tegen belangrijke infectieziekten
5. Preventie en bestrijding van lokaal endemische ziekten
6. Behandeling van vaak voorkomende ziekten en letsels
7. Bevordering van de geestelijke gezondheid
8. Voorziening van essentiële medicijnen
Uitgebreide Elementen in de 21e Eeuw
- Uitgebreide opties van inentingen
- Reproductieve Gezondheid
- Voorziening van essentiële technologieën voor de gezondheid
- Health Promotion
- Preventie en beheersing van niet-overdraagbare ziekten
- de voedselveiligheid en de bepaling van geselecteerde voedingssupplementen
Millennium Development Goals
De MDG ‘ s place gezondheid in het hart van de ontwikkeling en het vertegenwoordigen van de toezeggingen van regeringen in de wereld te verminderen van armoede en honger en aan te pakken ziek gezondheid
1. Uitroeiing van extreme armoede en honger
2. Bereiken van universeel lager onderwijs
3. Bevordering van gendergelijkheid
4. Verbetering van de gezondheid van moeders
5. Verminder de kindersterfte
6. Bestrijding van HIV / AIDS, malaria en andere overdraagbare ziekten
7. Milieuduurzaamheid
8. Een arts is een persoon die, na regelmatig te zijn toegelaten tot een medische school, die naar behoren is erkend in het land waar hij is gevestigd, met succes de voorgeschreven studies in de geneeskunde heeft afgerond en de vereiste kwalificaties heeft verworven om een wettelijke vergunning te hebben om de geneeskunde uit te oefenen (preventie, diagnose, behandeling en revalidatie) met behulp van een onafhankelijk oordeel ter bevordering van de Gemeenschap en de individuele gezondheid. WHO 1972
Hospital
Hospital is een residentiële instelling die korte en langdurige medische zorg verleent, bestaande uit observationele, diagnostische, therapeutische en revalidatiediensten voor personen die lijden of vermoedelijk lijden aan een ziekte of letsel, en voor parturiën. WHO 1963
Lees meer over eerstelijnszorg
eerstelijnszorg-globale doelstellingen en oorzaken van falen